Vatandaşın yüzde 75’inin geliri ortalamanın altında

Halyk Bank’ın yan şirketi Halyk Finance’nin yaptığı araştırmaya göre, Kazakistan’da vatandaşların reel geliri, üç yıldır üst üste azalıyor. Kazakistanlılar’ın dörtte üçünün aldığı maaşın, ulusal ortalamanın altında olduğu gözlemlendi.

-Vatandaşın yüzde 75’inin geliri ortalamanın altında

2017 yılında Kazakistan’da ortalama maaşın 144 bin tenge olduğu belirtilen araştırma sonuçlarında, iş sahibi vatandaşların yüzde 75’inin ulusal ortalamadan daha düşük maaş aldığı bildirildi.

Madencilik ve finans sektörlerinde maaşlar ulusal ortalamadan 2 kat daha fazla olduğu görüldü. Yalnız bu sektörlerde istihdam edilenlerin çalışan vatandaşların yüzde 5.5’i olduğu da dikkat çekti.

En düşük gelirin ise tarım ve eğitim sektörlerinde ifade edilirken, maaş düzeyinin ortalamanın yüzde 60-66 seviyesinde olduğu tespit edildi. Bu alanlarda çalışan vatandaşların payı da genel sayının yaklaşık yüzde 28’i (yüzde 15.2 ve yüzde 12.5 ) olduğu belirtildi.

Ayrıca, küçük işletme sahipleri ile serbest meslek erbaplarının maaş ortalamaları hesap edilirken listeye dahil edilmediği ifade edildi. Halyk Finance uzmanları, bu kategorideki vatandaşlardan 853 bininin 60 bin tengeden daha düşük maaş aldığını belirterek, Kazakistan’daki reel maaş düzeyinin resmi verilerden önemli ölçüde düşük olacağını söylüyor.

-Reel gelir yüzde 2 geriledi

Reel maaşlarla ilgili durumun daha karmaşık olduğu tespit edilen araştırma sonuçlarında, vatandaşların reel gelirinin üç yıldır üst üste azaldığı bildirildi. 2017’nin ilk 3 çeyreğinde daha önceki yılla kıyasla reel gelirlerin yüzde 2 gerilediği ifade edilirken, 2018 yılında maaş düzeyinin yüzde 0.5 seviyesinde azalacağı öne sürüldü.

Düşük petrol fiyatları, para piyasasında sıkı koşullar, özel sektörün depresif hali ve devlet tarafından ekonomiye sağlanan finansman desteğin çekilmesi gibi etkenlerin reel gelirlerin artmasına engel olduğu vurgulandı.

-İşsizlik oranı ise düşüyor

Araştırmada, düşen işsizlik oranının daha da gerileyeceği belirtilirken, serbest meslek erbaplarının sayısının oldukça fazla olması nedeniyle işgücü piyasasındaki göstergelerin oldukça yüksek olduğuna dikkat çekildi. Diğer yandan uzmanlar, serbest meslek sahiplerinde gerekli yetkinliklerin olmamasının kalifiye personel eksikliğini gidermediğini ifade ediyor.

Aynı zamanda, uluslararası standartlara göre Kazakistan’da çalışma çağındaki nüfusun istihdam oranının yüksek olduğu da kaydedildi. Bu kalemde yüzde 73 ile batının gelişmiş ülkelerini yakaladığı belirtildi. Yalnız, bu göstergelerin yine serbest meslek erbapları payının yüksek (yüzde 25) olması ile bağlantılı olduğu unutulmamalı. Gelişmiş ülkelerde serbest meslek sahiplerinin oranı yüzde 10’u geçmiyor.

Araştırmada ayrıca, Kazakistan’da maaşların artış oranının enflasyon seviyesine ayak uyduramadığı vurgusu yapıldı.